Introductie
Communiceren met inzicht
Communicatie, in de brede zin van het woord, is niet altijd even gemakkelijk, de een begrijpt je direct en de ander lijkt soms op een totaal andere golflengte te zitten. Je communicatie kan verbeteren als je inzicht hebt in de verschillende persoonlijkheidstypes. Het enneagram is hierbij een waardevol hulpmiddel.
In deze serie gaan we dieper in op de kernmerken van ieder type en de werking van het enneagram.
Introductie
Het enneagram is een psychologisch model waarin negen verschillende innerlijke drijfveren op het gebied van denken, handelen en voelen worden beschreven. Het gedrag kan hetzelfde zijn, maar de motivatie heel verschillend. Mensen die communiceren doen dit vanuit ratio of emotie.
Deze drie “centra” behoren bij het enneagram:
- Bij rationele typen is het verschaffen van feiten, het geven van keuzemogelijkheden en het opbouwen van vertrouwen belangrijk. Hiertoe behoren de types 5, 6 en 7.
- Bij de emotionele of relationele typen spelen imago, effectiviteit en authenticiteit een grote rol. Dit zijn de typen 2, 3 en 4.
- De zorgdragende typen communiceren in eerste instantie non-verbaal. Het zijn de zichzelf-vergetende typen, bij wie weerstand een rol speelt. Typen 1, 8 en 9 behoren hierbij.
Vanuit deze drie centra zijn de negen typen van het enneagram beschreven. Zo kan het enneagram ondersteunen bij het nemen van beslissingen, het voeren van gesprekken, het oplossen van problemen en het bevordert de effectiviteit.
Wanneer je hebt ontdekt welk type je bent en welk type je gesprekspartner is, kun je alerter en efficiënter communiceren.
Type 1: de perfectionist
De perfectionist ziet direct wat er fout is en let op details. Ad hoc beslissingen verhogen het risico van een verkeerd besluit, dus die neemt dit type niet snel. De spreekstijl is idealistisch wat soms belerend, verbeterend en moraliserend overkomt; "Dit hoort niet zo…, Zo moet je niet…". Qua uiterlijk zijn “enen” over het algemeen goed verzorgd en hechten waarde aan kwaliteit.
Belangrijk in het contact met een type 1 is dat je correct, diplomatiek en tactvol communiceert. Geef steekhoudende argumenten. Al zullen duidelijke richtlijnen helpen (eigenlijk weten ze zich geen raad zonder richtlijnen), laat ook zien hoe dit type minder rigide/streng en speelser ermee om kan gaan.
Type 2: de helper
Dit type is gericht op het bieden van zorg en ontleent zijn identiteit dus voor een groot deel aan relaties. De spreekstijl is initiërend, vleiend en raadgevend; “Hoe is dat voor jou?”, “Vind je dat niet moeilijk?”.
Omdat type twee de neiging heeft zijn eigen behoeften te onderdrukken en zich aan te passen aan wat sociaal wenselijk is, kan het zijn dat een twee niet zo goed weet wat hij nou zelf mooi vindt, is het belangrijk daar tijd voor in te ruimen. Vraag naar hun gevoel en wat zij nodig hebben. Ook is het in het contact belangrijk betrokken, vriendelijk en persoonlijk te zijn. Wees oprecht en direct.
Type 3: de succesvolle werker
Een winnaar wordt op handen gedragen, een succesvol imago is voor dit type van groot belang. De spreekstijl is zakelijk, wervend en bezielend, type 3 spreekt enthousiast en weet anderen te motiveren. Het energieniveau ligt hoog. In de interactie met een type 3 is het van belang effectief, doelgericht en zakelijk te zijn. Wat een drie zelf echt mooi vindt, is vaak lastig te achterhalen, maar wel iets om mee te geven. Een andere manier van kleden en stylen kan bijdragen aan een beter resultaat. Ze haken af als je te uitgebreid bent.
Type 4: de romanticus
De romanticus richt zijn aandacht telkens op het beste dat ontbreekt. Wat ver weg is en moeilijk te krijgen, trekt het meeste aan, en in vergelijking daarmee stelt datgene wat ze hebben niet veel voor. De spreekstijl is rijk aan emoties en kan weemoedig, klagend en langdradig overkomen. In het contact is het belangrijk goed te luisteren, te begrijpen en authentiek te zijn. Ga mee in hun intensiteit zodat ze voelen dat jij er voor hun bent. Daarna kan het tempo worden verhoogd en kan het gesprek zakelijker worden. Vertel zowel wat je denkt als wat je voelt en geef complimenten. Sommige vieren richten hun creativiteit op het gebied van kleding en willen zich onderscheiden door een unieke stijl.
Type 5: de waarnemer
Dit type vraagt zich af waarom mensen zo druk zijn met triviale bezigheden terwijl het zo heerlijk is je terug te trekken en na te denken. Met zo weinig mogelijk toe kunnen, maakt alles een stuk eenvoudiger. De spreekstijl getuigd van wijsheid en is verklarend en systematiserend. Ze zijn to the point en willen feiten horen. De waarnemer is gevoelig voor non-verbale signalen; ze trekken zich terug als de ander te snel dichtbij komt of bedreigend overkomt. Qua uiterlijk hechten vijven van nature niet zoveel belang aan hun imago en zijn zij eerder minimalistisch en sober. Eenvoud siert de mens. In het contact met vijfen, is rust, duidelijkheid en logica belangrijk met een duidelijk begin en einde. Communiceer kennis en laat de logica van het systeem waar je mee werkt zien.
Type 6: de sceptische loyalist
Het motto van type 6: ‘Trek autoriteit in twijfel. De opmerkzame type is in zijn spreekstijl waarschuwend, begrenzend: “Ja maar…, Hebben jullie daar al aan gedacht…, feiten zijn belangrijk”. Luister naar bezwaren en tegenwerpingen. Geduld is een schone zaak, maar stel wel duidelijke grenzen. In het contact met zessen is het op gemak stellen en vertrouwen inboezemen (dus doen wat je zegt) belangrijk. Duidelijkheid en direct zijn is essentieel in de communicatie. Maak gebruik van humor, moedig ze aan om te lachen en te relativeren.
Type 7: de levensgenieter
(of visionair)
De levensgenieter ziet een wereld vol kansen en keuzemogelijkheden, er is altijd nieuwe informatie om op te zuigen en er zijn altijd fantastische plannen te maken. De spreekstijl is oppervlakkig, snel, opgewekt en met humor. Qua kleding en uiterlijke presentatie gaat de aandacht van zevens van nature eerder uit naar ideeën dan naar het concreet aanschaffen van kleding en het afmaken van een garderobe.
In het contact met een zeven wordt openheid en jovialiteit op prijs gesteld. Toon enthousiasme en communiceer op een positieve en humoristische manier. Lever geen kritiek en geef geen instructies, maar geef suggesties.
Type 8: de baas
(of beschermer)
Type 8 concentreert zich op controle. Dit type is assertief, krachtig en neemt graag de leiding. De spreekstijl is uitdagend en doorvragend, direct, willen precies weten hoe het zit. Stellen de ander qua deskundigheid op de proef. In het contact met achten is zichtbaarheid en duidelijkheid belangrijk. Communiceer direct en laat je niet intimideren. Besef dat je hier een harde buitenkant aantreft met een zachte binnenkant.
Type 9: de bemiddelaar
De bemiddelaar weet soms niet meer waar hij zelf staat: “Wil ik dit, of was het een idee van iemand anders?” Dit type heeft en groot aanpassingsvermogen en geduld. De spreekstijl is rustig, genuanceerd en uitgebreid soms tegen eentonig aan, kan langdradig overkomen. In het contact met negens is rust en gerichte aandacht belangrijk. Stel gerichte vragen om erachter te komen wat ze denken en om het gesprek te structureren. Vraag regelmatig de mening. Geef de tijd en ruimte om een en ander op zich in te laten werken. Probeer er geen reactie ‘uit te persen’ schep een sfeer van interesse.
Welk enneagramtype ben jij?
Het enneagram onderscheidt negen persoonlijkheidstypen. Via deze gratis enneagram test kun je zien welke van de negen enneagramtypen dominant bij jou is.
Meer weten over de werking van het enneagram?
Lees ook:
Introductie
Type 1: De Perfectionist
Type 2: De Gever
Type 3: De Succesvolle Werker
Type 4: De Romanticus
Type 5: De Waarnemer
Type 6: De Sceptische Loyalist